PL-CZ PROJEKT

Wybierz język strony:

Zioła lecznicze Karkonoszy

Według tradycji dawniej lecznicze rośliny dzielono na “słoneczne” i “księżycowe” i od tych ciał niebieskich miały one czerpać swe uzdrowicielskie właściwości. W Karkonoszach najlepszym terminem zbioru "słonecznych" kwiatów miało być święto Wniebowstąpienia Najświętszej Marii Panny, przypadające na okres kwitnienia większości roślin. Zioła "księżycowe" zbierano w pogodne noce przy pełni księżyca. Szczególna i magiczną moc miały mieć zioła zbierane w najkrótsza no w roku – noc św. Jana. Tylko w tę noc można było zbierać karkonoskie zioła rosnące na Białej Łące - w legendarnym "Ogrodzie Ducha Gór", a za złamanie tej zasady groziła jego okrutna zemsta. Zebrane i wysuszone zioła święcono w dniu 15 sierpnia, powszechnie zwanym świętem Matki Boskiej Zielnej, aby zapewnić ich leczniczą skuteczność. Duże znaczenie dla zbioru ziół miała nawet pora dnia, w której się odbywał. Zioła zbierano zwykle w dni pogodne i bezdeszczowe. Rośliny, z których pozyskiwano olejek zbierano po obeschnięciu porannej rosy. Korzenie roślin wykopywano z reguły wczesną wiosną lub późną jesienią, kiedy nagromadzone w nich składniki miały największą wartość leczniczą.


Dawniej wykorzystywane karkonoskie zioła lecznicze:

Dziewięćsił bezłodygowy
Carlina acaulis

Dziewięćsił bezłodygowy posiada leczniczy korzeń, zawierający w sobie, według ludowych wierzeń, „dziewięć uzdrowicielskich sił”. W dziewięćsile znajdować się miał magicznie potrojony leczniczy iloraz mocy trzech światów: nieba, ziemi i piekła. W ziołolecznictwie roślina ta stosowana była na wszelkie choroby. Ma działanie antybakteryjne, przeciwgorączkowe oraz wspomagające trawienie.
Gatunek objęty ochroną.

Krokus wiosenny
Crocus vernus

Jednego z najpiękniejszych zwiastunów wiosny karkonoscy laboranci używali jako przyprawy i barwnika (szafranu). Pomagał również w chorobach układu pokarmowego i problemach z krążeniem. W odpowiedniej dawce uznawany był za afrodyzjak, a nawet środek wywołujący halucynacje.
Gatunek objęty ochroną.

Pierwiosnek wyniosły
Primula elatior

Według ludowych wierzeń spożycie trzech kwiatów tej rośliny chroniło przed gorączką i „złymi urokami”. Sproszkowany korzeń pierwiosnka łagodził ataki kaszlu, natomiast napar z kwiatów miał działanie przeciwbólowe. Dziś stosuje się go przede wszystkim w chorobach układu oddechowego.
Gatunek objęty ochroną.

Naparstnica purpurowa
Digitalis purpurea

Napar i wyciąg ze sproszkowanych liści naparstnicy działał kojąco na serce i niewydolność krążenia. Niewłaściwe stosowanie tej rośliny powodowało jednak ciężkie zatrucia, które prowadziły nawet do śmierci chorego.

Arnika górska
Arnica montana

Wysuszone, sproszkowane i zażywane jak tabaka kwiaty arniki pozwalały pozbyć się bólu głowy i chorób zakaźnych, natomiast okłady z tej rośliny uśmierzały bóle reumatyczne, leczyły także zmienioną chorobowo skórę, odmrożenia, oparzenia czy rany zadane przez zwierzęta. Arnika górska stosowana jest po dziś dzień w postaci odwarów z kwiatów lub nalewki z korzeni (tzw. nalewki kupalnikowej) jako środek przeciwzapalny, przeciwbólowy, zmniejszający obrzęki, a maść arnikową używa się do smarowania krwiaków, stłuczeń, oparzeń czy stanów zapalnych skóry.
Gatunek objęty ochroną.

Lilia złotogłów
Lilium martagon

Nazwa tej efektownej rośliny pochodzi od barwy jej podziemnego organu spichrzowego - cebuli, która pokryta jest złocistymi łuskami. Lilia była przez laborantów ceniona jako lek na wszelkie dolegliwości. Stosowano ją przede wszystkim zewnętrznie, w formie okładów przy schorzeniach skóry, zranieniach i oparzeniach, a także w stanach zapalnych oczu. Dziś lilia złotogłów to już jedynie - i słusznie - ozdoba górskich traworośli.
Gatunek objęty ochroną.

Różeniec górski
Rhodiola rosea

Roślina posiada grube, poskręcane kłącze, które po roztarciu wydziela przyjemny aromat, przypominający zapach róż. Ludowa nazwa różeńca to „złoty korzeń” - ze względu na barwę kłącza po ściągnięciu skórki. Jego stosowanie pozwalało pozbyć się uczucia zmęczenia, poprawiało kondycję, zwiększało odporność organizmu, a także działało korzystnie na wzrok. Do dziś różeniec stosowany jest m.in. w postaci nalewek.

Projekt „Rozwój infrastruktury turystycznej KRNAP i KPN” nr CZ.3.22/2.2.00/09.01545 jest współfinansowany
z Unii Europejskiej ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
w ramach Programu Operacyjnego współpracy Transgranicznej Republika Czeska-Rzeczpospolita Polska 2007-2013

Projekt i realizacja: Agencja Reklamowa Inter Promotion | © Copyright Karkonoski Park Narodowy 2012